بازدهی سهام نشان‌دهنده میزان سود شرکت شما برای هر دلار/تومان سرمایه‌گذاری است
بازده سهام به‌هنگام ارزیابی استراتژی کسب‌وکارتان، معیارهای مالی و روابط آنها را ارزیابی و مقایسه می‌کند. نسبت‌ها به تعیین کمیت این روابط کمک می کنند. و تجزیه‌وتحلیل آنها بینش‌های ارزشمندی را درباره سودآوری، کارایی و سلامت مالی شرکت‌تان ارائه می‌دهد.
یک استراتژی قوی کسب‌وکار شامل درک میزان استفاده موثر از سرمایه گذاری سهامداران‌ست. یکی از راه‌های اندازه‌گیری این، استفاده از نسبت مالی‌ست که به‌عنوان بازده حقوق صاحبان سهام یا ROE شناخته می‌شود.
تحلیل نسبت تصویر واضح‌تری از عملکرد یک شرکت با استانداردسازی عملکرد را به ما نشان می‌دهد. و بنابراین به ما امکان مقایسه را خواهد داد.
بازده سهام (ROE) چیست؟
بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) یک نسبت مالی‌ست که نشان می‌دهد یک کسب‌وکار چقدر کارآمد از حقوق صاحبان سهام سود ایجاد می‌کند. به بیان ساده، نشان‌دهنده میزان سود شرکت شما برای هر دلار/تومان سرمایه‌گذاری توسط سهامداران و بازدهی‌ست که سرمایه‌گذاران می‌توانند انتظار داشته باشند.
بازده سهام برای مقایسه سودآوری یک شرکت در طول زمان یا در برابر رقبا در همان صنعت مفیدست. توجه به این نکته مهم‌ست که بازده سهام با استفاده از درآمد خالص و حقوق صاحبان سهام در یک دوره معین محاسبه می‌شود. معمولاً سال گزارش مالی یک شرکت که به‌عنوان سال مالی شناخته می‌شود.
نحوه محاسبه بازده سهام (ROE)
مانند بسیاری از نسبت‌های مالی، معادله بازده سهام به سادگی شروع می‌شود اما می‌توان آن را برای تحلیل عمیق‌تر گسترش داد. بر اساس تحلیل مالی استراتژیک، در اساسی‌ترین سطح، بازده حقوق صاحبان سهام با استفاده از موارد زیر محاسبه می‌شود:
بازده حقوق صاحبان سهام = درآمد خالص / حقوق صاحبان سهام
می‌توانید درآمد خالص را با کم کردن کل هزینه‌ها از کل درآمد در مدت زمان مشخص محاسبه کنید:
درآمد خالص = [کل درآمدها – کل هزینه‌ها]
روش دیگر، سود خالص را می‌توان در صورت سودوزیان شرکت یافت، در حالی که حقوق صاحبان سهام در ترازنامه گزارش می‌شود. به خاطر داشته باشید که صورت سودوزیان عملکرد مالی را در کل سال مالی منعکس می‌کند. در حالی‌که ترازنامه تصویری از ساختار سرمایه یک شرکت در یک مقطع زمانی خاص ارائه می‌دهد.
از آنجایی‌که سطوح حقوق صاحبان سهام در طول زمان در نوسان‌ست، محاسبه بازده سهام تنها با استفاده از داده‌های حقوق صاحبان سهام پایان سال ممکن‌ست به طور دقیق منعکس‌کننده سرمایه موجود در طول سال نباشد. یک رویکرد دقیق‌تر اینکه از میانگین کل حقوق صاحبان سهام در طول زمان به عنوان مخرج استفاده کنید.
طبق تحلیل مالی استراتژیک، تا زمانی که اعداد شما خطی هستند و نوسان ندارند، می‌توانید از محاسبه زیر استفاده کنید:
میانگین کل حقوق صاحبان سهام = (حقوق صاحبان سهام در ابتدای دوره زمانی + حقوق صاحبان سهام در پایان دوره زمانی) / ۲
این رویکرد را با چندین نقطه داده مانند میانگین ماهانه یا فصلی امتحان کنید تا اندازه‌گیری دقیق‌تری از بازدهی سهام بدست آورید.
بازده سهام در عمل: اینتل
برای نشان دادن بازده سهام در تحلیل مالی استراتژیک، پیشرو صنعت تولید ریزتراشه، غول فناوری اینتل را بررسی می‌کنیم. در طول سال مالی ۲۰۲۱ (سال مالی ۲۱)، اینتل درآمد خالص ۱۹,۸۶۸ میلیون دلاری را گزارش کرد. در پایان سال مالی ۲۱، ارزش سهام اینتل ۹۵,۳۹۱ میلیون دلار بود. محاسبه اولیه بازده سهام اینتل به صورت زیر خواهد بود:
درآمد خالص سال مالی ۲۱ / دارایی سال مالی ۲۱ = ۱۹,۸۶۸ دلار / ۹۵,۳۹۱ دلار = ۲۰.۸ درصد
با این حال، یک ارزیابی دقیق‌تر از بازدهی سهام برای میانگین کل حقوق صاحبان سهام در طول زمان مورد بحث – در این مورد، سال مالی ۲۰۲۱ (FY21) تنظیم می‌شود.
ارزش سهام اینتل در پایان سال مالی ۲۰ (ابتدای سال مالی ۲۱) ۸۱,۰۳۸ میلیون دلار بود. با استفاده از میانگین ارزش ویژه بین آغاز و پایان سال مالی ۲۱، مخرج را تغییر می‌دهیم و به‌نوبه خود، بازده سهام دقیق‌تری ایجاد می‌کنیم:
درآمد خالص سال مالی ۲۱ / میانگین سهام سال مالی ۲۱ = ۱۹,۸۶۸ دلار / (۹۵,۳۹۱ دلار + ۸۱,۰۳۸ دلار) / ۲) = ۲۲.۵ درصد
بازدهی سهام ۲۲.۵ درصدی با تعدیل میانگین سهام در سال، تصویر دقیق‌تری از بازده سرمایه‌گذاری اینتل در کل سال ارائه می‌دهد.
فرمول دوپونت: تجزیه بازده سهام
تحلیل مالی استراتژیک می‌آموزد که بازده سهام را می‌توان از طریق فرایندی به نام تجزیه بازدهی سهام به اجزای کلیدی تجزیه کرد. این به شما امکان می‌دهد چندین معیار مفید را شناسایی کنید که با هم به‌عنوان فرمول دوپونت شناخته می‌شوند. نامگذاری‌شده توسط شرکت دوپونت [DuPont]، که در اوایل قرن بیستم آن را رایج کرد.
تجزیه‌وتحلیل فرمول دوپونت اهرم مالی، حاشیه سود خالص و گردش دارایی را در معادله بازده سهام اصلی شما ترکیب می‌کند. و به شما امکان می‌دهد با استفاده از این سه اهرم سودآوری شرکت‌تان را عمیق‌تر کنید. برای گنجاندن این معیارها در معادله، ابتدا باید آن را تجزیه کنید.
با ترکیب دارایی‌های شرکت‌تان در معادله شروع کنید:
بازده سهام = درآمد خالص / حقوق صاحبان سهام = درآمد خالص / دارایی‌ها × دارایی‌ها / حقوق صاحبان سهام
از آنجایی‌که دارایی‌ها هم در صورت و هم مخرج نشان داده می‌شوند، حذف می‌شوند. پس چرا آنها را در فرمول می‌آوریم؟ همانطورکه تحلیل مالی استراتژیک توضیح می‌دهد، انجام این کار به شما امکان می‌دهد دو نسبت اضافی تعریف کنید: بازده دارایی‌ها و اهرم مالی.
معادله بازده دارایی‌ها
بعد معادله بازده دارایی‌ها [ROA]ست که نشان‌دهنده میزان سود شرکت‌تان به ازای هر دلار/تومان دارایی‌ست. این یک معیار ارزشمند برای ارزیابی کارایی عملیاتی‌ست.
بازده دارایی‌ها = درآمد خالص / دارایی‌ها
بازده دارایی‌ها با بازده سهام متفاوت‌ست. زیرا تمام دارایی‌ها – از جمله دارایی‌هایی که از طریق حقوق صاحبان سهام و بدهی تامین می‌شوند – را در بر می‌گیرد، در حالی که بازدهی سهام فقط بر حقوق صاحبان سهام متمرکزست. به زبان ساده: بازده دارایی‌ها میزان سودآوری شرکت‌تان را با استفاده از تمام دارایی‌هایش، بدون توجه به نحوه تامین مالی آنها اندازه‌گیری می‌کند. در حالی‌که بازده سهام به شما نشان می‌دهد که چقدر از سرمایه‌گذاری‌های خارجی خودتان به صورت کارآمد استفاده می‌کنید.
اهرم مالی
اهرم مالی اندازه‌گیری می‌کند که کسب‌وکارتان چقدر به وجوه قرض گرفته‌شده در مقایسه با سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذار متکی‌ست. معادله اهرم مالی:
اهرم مالی = دارایی‌ها / حقوق صاحبان سهام
از آنجایی‌که دارایی‌ها، مانند حقوق صاحبان سهام، در ترازنامه شرکت‌تان ظاهر می‌شوند، بهترست میانگین دارایی‌های خودتان را در دوره مورد تجزیه‌وتحلیل مشخص تعیین کنید. و سپس از میانگین برای نسبت‌تان استفاده نمایید.
با این نسبت‌ها، می‌توانید معادله بازدهی سهام اصلی را به صورت زیر تبدیل کنید:
بازده سهام = بازده دارایی‌ها × اهرم مالی
اکنون می‌توانید تمرکزتان را بر روی بازده دارایی‌ها معطوف کنید. و با ترکیب فروش، آن را بیشتر تجزیه نمایید:
بازده دارایی‌ها = درآمد خالص / دارایی‌ها = درآمد خالص / فروش × فروش / دارایی‌ها
این معادلات حاشیه سود خالص و گردش دارایی‌ها را ایجاد می‌کند.
حاشیه سود خالص
حاشیه سود خالص نشان‌دهنده میزان سودی‌ست که شما به ازای هر دلار/تومان فروش پس از کسر تمام هزینه‌های تجمیع‌شده برای امکان‌پذیرسازی آن فروش، کسب می‌کنید. این یک شاخص اصلی موفقیت کلی شرکت شماست. و می تواند با استفاده از معادله زیر محاسبه شود:
حاشیه سود خالص = درآمد خالص / فروش
گردش دارایی‌ها نشان می‌دهد که چقدر درآمد فروش به ازای هر دلار/تومان دارایی سرمایه‌گذاری‌شده در کسب‌وکارتان ایجاد می‌شود. با استفاده از موارد زیر محاسبه می‌شود:
گردش دارایی‌ها = فروش / دارایی‌ها
با گنجاندن این نسبت‌ها در معادله بازدهی سهام اصلی، به فرمول کامل دوپونت خواهید رسید. و بینش منحصربه‌فردی را درباره عملکرد مالی شرکت‌تان ارائه می‌دهد:
بازده سهام = حاشیه سود خالص × گردش دارایی‌ها × اهرم مالی
با مقایسه اینکه چگونه سه جزء بازده سهام در طول زمان برای یک شرکت خاص تغییر کرده‌اند، یک تحلیلگر می‌تواند یاد بگیرد که چگونه شرکت استراتژی خودش را در ابعاد حاشیه سود، کارایی و اهرم اجرا می‌کند. با مقایسه مؤلفه‌های بازده سهام در شرکت‌های مختلف، یک تحلیلگر می‌تواند بهتر درک کند که شرکت‌های مختلف چگونه با توجه به اجرای استراتژی خودشان عمل می‌کنند.
درک عمیق‌تر از طریق تجزیه‌وتحلیل بازده سهام
محاسبه بازده حقوق صاحبان سهام [ROE] به شما و سهامداران‌تان کمک می‌کند تا میزان عملکرد یک سرمایه‌گذاری را در برابر رقبا و در طول زمان ارزیابی کنید. شما می‌توانید با گسترش بیشتر معادله بازده سهام در فرمول دوپونت و نسبت‌های ترکیبی آن، بینش هدفمندتری درباره سودآوری شرکت‌تان به دست آورید. این ابزارها به شما کمک می‌کنند تا محرک‌های مالی کلیدی را شناسایی کنید. رشد را بهینه سازید و از منابع برای کسب سود بهره ببرید.
از طریق تمرینات تعاملی که درک شما را با گذراندن دوره تحلیل مالی استراتژیک جعبه‌ابزار تغییر رهبران (سطح ۵) تقویت می‌کند، درباره بازده سهام بیشتر بیاموزید. موردکاوی‌های کسب‌وکار در دنیای واقعی مطالب را زنده می‌کنند. و شما می‌توانید از طریق شبکه هم‌آفرینی دگرگونی هارمونی به متخصصان دیگر شرکت‌ها دسترسی پیدا کنید.
