برآمد باد صبح و بوی نوروز
به کام دوستان و بخت پیروز
نوروز و تغییر در پیش روی ماست و روزهای پایانی سال را می‌گذرانیم. همیشه در این روزها یک گفت‌وگوی درونی در ذهن و فکر ما شکل می‌گیرد. آیا آنچه بایستی امسال انجام می‌دادم را انجام دادم؟ عملکرد امسال من به چه میزان بود؟ آیا اهداف و فعالیت‌های امسال من همه جانبه بود؟ یا فقط در یک بخش یا یک بُعد پیشرفت کردم و از بقیه ابعاد ماندم؟ چطور می‌توانم نمره عملکرد امسال خودم را محاسبه کنم؟ در این یادداشت می‌خواهیم با اجرای یک فرایند سیستماتیک در روزهای پایانی سال و تعطیلات نوروزی تمرکز و عملکرد سال آینده را بیش از پیش بهتر کنیم. نوروز
نوروز نخستین روز سال خورشیدی ایرانی برابر با یکم فروردین ماه، جشن آغاز سال نوی ایرانی‌ست. و یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جامانده از دوران ایران باستان‌ست که قدمتی دیرینه دارد. جشن نوروز نیز نمادی از سالگرد بیداری طبیعت از خواب زمستانی‌ست که به رستاخیز و حیات منتهی می‌شود. نوروز هم‌چنین نمادی از پیروزی نیکی بر بدی‌ست. بنابراین، این روزها را می‌توان نمادی از نوروز و تغییر و تحول دانست که از حال بد به حال خوب و یا از حال خوب به عالی و فوق‌العاده برویم. از این روست که در دعای تحویل سال می‌خوانیم:
ای تغییردهنده دل‌ها و دیدهها * ای مدبر شب و روز * ای گرداننده سال و حالت‌ها * بگردان حال ما را به نیکوترین حال.
دعای تحویل سال، دعای تغییر، تحول و دگرگونی‌ست!
اگر به این دعای کوتاه و پرمغز که ۴ فراز بیشتر نیست، توجه کنیم، چهار نکته اساسی را خواهیم یافت که ما را به تغییر و تحول اساسی رهنمون می‌سازد. نوروز
کلیدی‌ترین هدف، کمال انسانی
در تغییر و تحول فردی کلیدی‌ترین هدف رسیدن به کمال آدمیت‌ست که ما آن را در رسالت زندگی تعریف کرده‌ایم. از این رو، قلب و بینش قلبی، از مؤلفه‌های مهم معنوی در مسیر کمال انسانی‌ست. در قرآن کریم و روایات ناب اسلامی تأکید بسیاری بر آن شده‌ست. قلب سرچشمه تمامی جوشش‌ها و خیزش‌های وجود آدمی‌ست. نوروز
انسان، آیینه تمام‌نمای پروردگار
انسان، به تصریح آیه قرآنی «من در زمین جانشینى قرار خواهم داد [بقره/۳۰]»، جانشین خدا بر روی زمین‌ست. و این شایستگی را دارد که آیینه تمام‌نمای ربوبیت خداوند و نمایش ظهور و بروز اسماء و صفات الهی شود. آدمی نمی‌تواند مِثل خدا شود، اما می‌تواند مَثَل خدا باشد. یکی از اسمای حق تعالی «مدبّر»ست. که پروردگار عالمیان به وسیله آن، به تدبیر روز و شب یا تدبیر نظام زمین و آسمان و به طور کلی، نظام خلقت می‌پردازد. نوروز
انسان نیز باید خویشتن را متخلق به اخلاق الهی نماید و تدبیرگر روز و شب خویش باشد. تدبیرگر با برنامه‌ریزی درست و اجرا، بررسی و اصلاح مداوم آن برنامه، صورت می‌پذیرد تا به رشد و پیشرفت آدمی برسد. و این تدبیر میسر نمی‌شود مگر با یک طرح منسجم، هماهنگ، ساخت‌یافته و کلان «برنامه رشد فردی (برف)». نوروز
هر انسان، یک تغییردهنده!
«حَول» در دعای عید نوروز، به معنای «سال»ست. و «احوال» جمع حال، به معنای طبیعت و ضمیر یا تغییر و دگرگونی وضعیت انسان‌ست. از این رو، خداوند تغییردهنده سال و یا دگرگون‌کننده طبیعت مربوط به مخلوقات‌ست. و این شدن و تحول در مسیر رشد و کمال موجودات، لازمه امر زندگی و حیات‌ست. بنابراین، ما نیز بایستی مانند خالق خودمان یک «تغییردهنده» باشیم. تغییردهنده طبیعت و ضمیر خودمان باشیم و آن را به سمت حال خوب و عالی و فوق‌العاده حرکت دهیم. و این تغییر در طول سال، از میان روزها، هفته‌ها، ماه‌ها و فصل‌ها می‌گذرد. نوروز
تغییر و دگرگونی، جوهره طبیعی انسان
در این دعای عمیق و شریف، از درگاه پروردگار می‌خواهیم که طبیعت وجود ما را به بهترین و نیکوترین طبیعت‌ها تبدیل کند. و این تغییر باطنی یا ظاهری وجودی ما را همسو با تغییر و دگرگونی طبیعت ظاهری، در مسیر شکوفایی و بالندگی قرار دهد. این یعنی ما همواره باید در یک مسیر مارپیچی طبیعت وجودی خودمان را بسنجیم (سنجش). عملکردمان را در دوره‌های زمانی منظم و پیوسته بررسی کنیم (پایش). اقدامات بهبود و نوآورانه‌ای را برای عملکرد بهتر طرح‌ریزی کنیم (اقدام). و در نهایت، اقدامات تعریف‌شده را برای اجرای بهتر برنامه دنبال کنیم (پیگیری) تا به‌سوی کمال پیش برویم. اما چگونه می‌توانیم این مسیر تعالی و تحول را انجام دهیم که در ادامه شیوه اجرای آن را برای‌تان توضیح خواهم داد. نوروز
هر سال سفره هفت سین خودمان را می‌چینیم و دعای تحویل سال را می‌خوانیم. بیایید امسال نگاهی عمیق‌تر به نوروز، هفت سین و دعای تحویل سال بیندازیم. و تغییری جدید در زندگی فردی خودمان ایجاد کنیم. مانند پروردگارمان به عنوان یک تغییردهنده عمل کنیم. و تدبیرگر روزها و شب‌های خودمان باشیم تا در این مسیر حال ما از بد به خوب، و از خوب به عالی تبدیل شود. این مسیر را با چرخه‌ای به عنوان سنجش-پایش-اقدام-پیگیری طی کنیم. و سال آینده به سالی متفاوت در میان همه این سال‌هایی که گذرانده‌ایم تبدیل شود.
کارنامه تغییر چیست؟
معمولاً کارنامه مدرکی‌ست که عملکرد ما را در دروس مختلف نشان می‌دهد. همه ما در پایان سال تحصیلی یا ترم تحصیلی در مدرسه یا دانشگاه کارنامه خودمان را دیده‌ایم. درس‌های مختلفی که پس از امتحان از آنها منتظر بودیم تا معلم یا استاد نمره درس را بدهد. و دغدغه اینکه آیا قبول شده‌ام و نمره خوبی را گرفته‌ام یا خیر. اما آیا همه کارنامه ما همین بوده‌ست؟ این روزها مهارت‌های زندگی، فردی، شغلی و حرفه‌ای بسیار مهم‌تر از درس‌های مدرسه یا دانشگاه شده‌ست. درس‌هایی که نه در مدرسه و نه در دانشگاه، هیچ کدام را به ما یاد نداده‌اند و اکنون موردنیاز همه ماست. نوروز
کارنامه تغییر به ما نشان می‌دهد که اکنون و در زمان حال وضعیت شما چیست. زیرا تغییر تبدیل و دگرگونی از وضعیت موجود به وضعیت مطلوبی‌ست که بسیار بهتر از وضعیت حال حاضر شماست. اما با یک برنامه اجرایی درست. اولین گام برای این برنامه اجرایی درست آن‌ست که وضعیت موجودتان را بسنجید. و در یک چراغ راهنمایی سبز و زرد و قرمز آن را به نمایش درآورید. آنگاه دستورکاری را برای سال آینده‌تان بنویسید که در چه عواملی، چه مقدار و چکونه تغییر کنید. برای آمادگی بیشتر می‌توانید فایل‌های صوتی زیر را که نمونه‌هایی از دوره چله‌نشینی فردی است گوش کنید. نوروز
کارنامه تغییر یک جدول عمودی با محورها و معیارهای مختلف‌ست. این کارنامه به شما نشان می‌دهد در هر یک از ابعاد و مهارت‌های زندگی با توجه به شاخص‌های مختلف چه وضعیتی دارید. این وضعیت به صورت چراغ راهنمای سبز و زرد و قرمز نمایش داده می‌شود. نشانگرها به این صورت‌ست که حال شما خوب‌ست (سبز). حال شما بد نیست (زرد). و اینکه حال شما بدست (قرمز). این جدول در ابعاد زیر می‌تواند به صورت دو نمودار جدولی و راداری به شما وضعیت فعلی را نشان دهد. نوروز و تغییر
چراغ راهنمای تغییر
با تکمیل کارنامه و رادار عملکرد زندگی خودتان چراغ راهنمای شما ساخته می‌شود: نوروز
رنگ قرمز: حال شما بدست و بایستی اصلاحات و تغییرات بنیادی و عمیق صورت گیرد. نوروز
رنگ زرد: حال خوبی ندارید ولی زیاد شرایط بحرانی نیست و نیازمند اصلاحات و تغییرات جزیی و سطحی هستید. نوروز
رنگ سبز: حال شما خوب‌ست و می‌توانید با همین فرمان به پیش بروید. نوروز
اکنون کارنامه ارزیابی شما در سالی که گذشت آماده شده‌ست و شما باید دستورکاری را برای تغییرات و اصلاحات خود برای سال آینده بنویسید. دستورکاری به صورت زیر نشان می‌دهد که شما برای تحول‌آفرینی حال‌تان باید روی چه عواملی در سال آینده تأکید و تمرکز کنید. به دنبال این نباشید که همه مسایل و مشکلات خود را باید همین امسال حل کنید. نوروز و تغییر
حل بعضی مسایل پیش‌نیاز حل بعضی از مسائل دیگرست. پس اهم و مهم کنید و از شیوه «هشتادبیست» برای دستورکار استفاده کنید. یعنی ۲۰٪ موارد هست که می‌تواند ۸۰٪ مسایل شما را حل کند. بنابراین از ۱۰ موردی که در دستورکار نوشته‌اید، ۲ موردی که بالاترین اهمیت را دارند انتخاب و برای آن یک برنامه سالیانه، فصلی، ماهانه، و هفتگی طرح‌ریزی کنید. برای طرح‌ریزی این برنامه می‌توانید از دوره رایگان آموزشی «برنامه رشد فردی» ما استفاده کنید و در تعطیلات نوروزی حال خودتان را بهتر از قبل کنید. نوروز
مشق تغییر
تغییر یعنی حرکت متمرکز، مداوم، و ملایم برای دگرگونی از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب‌ست. این دگرگونی با یک برنامه منسجم، هماهنگ، ساخت‌یافته و کلان اتفاق خواهد افتاد. اگرچه برنامه برای این حرکت و تبدیل بسیار مهم‌ست، اما مهم‌تر از آن اجرای این برنامه هست تا تغییر و تحول ما در سال آتی محقق شود. بنابراین، تغییر آینده را اکنون اجرا کن تا در سایه اجرای منظم و پیوسته آن تحول وجودی اجرایی شود. نوروز و تغییر
همین امروز، ساعتی را با خود خلوت و کارنامه تغییرتان را آماده کنید. ممکن‌ست در بعضی از معیارها عدد و رقمی برای نوشتن نداشته باشید. همین یک بهبودست. این یعنی من در سنجش و پایش زندگی فردی یا حرفه‌ای و معنوی خودم مشکل دارم و باید برطرف کنم. پس از آماده شدن کارنامه آن را تجزیه‌وتحلیل کنید. براساس این تجزیه و تحلیل نقشه راه تغییر و تحول سال جدید را ترسیم کنید. نوروز و تغییر
