برآمد باد صبح و بوی نوروز
به کام دوستان و بخت پیروز
نوروز و تغییر در پیش روی ماست و روزهای پایانی سال را می‌گذرانیم. همیشه در این روزها یک گفت‌وگوی درونی در ذهن و فکر ما شکل می‌گیرد. آیا آنچه بایستی امسال انجام می‌دادم را انجام دادم؟ عملکرد امسال من به چه میزان بوده است؟ آیا اهداف و فعالیت‌های امسال من همه جانبه بود؟ یا فقط در یک بخش یا یک بُعد پیشرفت کردم و از بقیه ابعاد ماندم؟ چطور می‌توانم نمره عملکرد امسال خود را محاسبه کنم؟ در این یادداشت می‌خواهیم با اجرای یک فرایند سیستماتیک در روزهای پایانی سال و تعطیلات نوروزی تمرکز و عملکرد سال آینده را بیش از پیش بهتر کنیم.
نوروز نخستین روز سال خورشیدی ایرانی برابر با یکم فروردین ماه، جشن آغاز سال نوی ایرانی است. و یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جامانده از دوران ایران باستان است که قدمتی دیرینه دارد. جشن نوروز نیز نمادی از سالگرد بیداری طبیعت از خواب زمستانی است که به رستاخیز و حیات منتهی می‌شود. نوروز هم‌چنین نمادی از پیروزی نیکی بر بدی است. بنابراین، این روزها را می‌توان نمادی از نوروز و تغییر و تحول دانست که از حال بد به حال خوب و یا از حال خوب به عالی و فوق‌العاده برویم. از این رو است که در دعای تحویل سال می‌خوانیم:
ای تغییردهنده دل‌ها و دیدهها * ای مدبر شب و روز * ای گرداننده سال و حالت‌ها * بگردان حال ما را به نیکوترین حال.
دعای تحویل سال، دعای تغییر و تحول است!
اگر به این دعای کوتاه و پرمغز که ۴ فراز بیشتر نیست، توجه کنیم، چهار نکته اساسی را خواهیم یافت که ما را به تغییر و تحول اساسی رهنمون خواهد ساخت.
کلیدی‌ترین هدف، کمال انسانی
نکته اول: در تغییر و تحول فردی کلیدی‌ترین هدف رسیدن به کمال انسانی است که ما آن را در رسالت زندگی تعریف کرده‌ایم. از این رو، قلب و بصیرت قلبی، از مؤلفه‌های مهم معنوی در مسیر کمال انسانی است. در قرآن کریم و روایات ناب اسلامی تأکید بسیاری بر آن شده است. قلب سرچشمه تمامی جوشش‌های و خیزش‌های وجود آدمی است.
انسان، آیینه تمام‌نمای پروردگار
نکته دوم: انسان، به تصریح قرآنی «من در زمین جانشینى قرار خواهم داد»، جانشین خدا بر روی زمین است. و این شایستگی را دارد که آیینه‌ی تمام‌نمای ربوبیت و نمایش ظهور و بروز اسماء و صفات الهی شود. یکی از اسمای حق تعالی «مدبّر» است. که پروردگار عالمیان به وسیله آن، به تدبیر روز و شب یا تدبیر نظام زمین و آسمان و به طور کلی، نظام خلقت می‌پردازد. انسان نیز باید خویشتن را متخلق به اخلاق الهی نماید و تدبیرگر روز و شب خویش باشد. تدبیرگر با برنامه‌ریزی درست و اجرا، بررسی و اصلاح مداوم آن برنامه، صورت می‌پذیرد تا به رشد و پیشرفت انسانی برسد. و این تدبیر میسر نمی‌شود مگر با یک طرح منسجم، هماهنگ، ساخت‌یافته و کلان «برنامه رشد فردی (برف)».
هر انسان، یک تغییردهنده!
نکته سوم: «حَول» در دعای عید نوروز، به معنای «سال» است. و «احوال» جمع حال، به معنای طبیعت و ضمیر یا تغییر و دگرگونی وضعیت انسان است. از این رو، خداوند تغییردهنده سال و یا دگرگون‌کننده طبیعت مربوط به مخلوقات است. و این شدن و تحول در مسیر رشد و کمال موجودات، لازمه امر زندگی و حیات است. بنابراین، ما نیز بایستی مانند خالق خودمان یک «تغییردهنده» باشیم. تغییردهنده طبیعت و ضمیر خودمان باشیم و آن را به سمت حال خوب و عالی و فوق‌العاده حرکت دهیم. و این تغییر در طول سال، از میان روزها، هفته‌ها، ماه‌ها و فصل‌ها می‌گذرد.
تغییر و دگرگونی، جوهره طبیعی انسان
نکته چهارم: در این دعای عمیق و شریف، از درگاه پروردگار می‌خواهیم که طبیعت وجود ما را به بهترین و نیکوترین طبیعت‌ها تبدیل کند. و این تغییر باطنی یا ظاهری وجودی ما را همسو با تغییر و دگرگونی طبیعت ظاهری، در مسیر شکوفایی و بالندگی قرار دهد. این یعنی ما همواره باید در یک مسیر مارپیچی طبیعت وجودی خود را بسنجیم (سنجش). عملکرد خود را در دوره‌های زمانی منظم و پیوسته بررسی کنیم (پایش). اقدامات بهبود و نوآورانه‌ای را برای عملکرد بهتر طرح‌ریزی کنیم (اقدام). و در نهایت، اقدامات تعریف‌شده را برای اجرای بهتر برنامه دنبال کنیم (پیگیری) تا به‌سوی کمال پیش برویم. اما چگونه می‌توانیم این مسیر تعالی و تحول را انجام دهیم که در ادامه شیوه اجرای آن را برای‌تان توضیح خواهم داد.
هر سال سفره هفت سین خود را می‌چینیم و دعای تحویل سال را می‌خوانیم. بیایید امسال نگاهی عمیق‌تر به نوروز، هفت سین و دعای تحویل سال بیندازیم و تغییری جدید در زندگی فردی خود ایجاد کنیم. مانند پروردگارمان به عنوان یک تغییردهنده عمل کنیم. و تدبیرگر روزها و شب‌های خود باشیم تا در این مسیر حال ما از بد به خوب، و از خوب به عالی تبدیل شود. این مسیر را با چرخه‌ای به عنوان سنجش-پایش-اقدام-پیگیری طی کنیم. و سال آینده به سالی متفاوت در میان همه این سال‌هایی که گذرانده‌ایم تبدیل شود.
کارنامه تغییر چیست؟
معمولاً کارنامه مدرکی است که عملکرد ما را در دروس مختلف نشان می‌دهد. همه ما در پایان سال تحصیلی یا ترم تحصیلی در مدرسه یا دانشگاه کارنامه خود را دیده‌ایم. درس‌های مختلفی که پس از امتحان از آن‌ها منتظر بودیم تا معلم یا استاد نمره درس را بدهد. و دغدغه اینکه آیا قبول شده‌ام و نمره خوبی را گرفته‌ام یا خیر. اما آیا همه کارنامه ما همین بوده است؟ این روزها مهارت‌های زندگی، فردی، شغلی و حرفه‌ای بسیار مهم‌تر از درس‌های مدرسه یا دانشگاه شده است. درس‌هایی که نه در مدرسه و نه در دانشگاه، هیچ کدام را به ما یاد نداده‌اند و اکنون موردنیاز همه ماست.
کارنامه تغییر به ما نشان می‌دهد که اکنون و در زمان حال وضعیت شما چیست. زیرا تغییر تبدیل وضعیت موجود به وضعیت مطلوبی است که بسیار بهتر از وضعیت حال حاضر شماست. اما با یک برنامه اجرایی درست. اولین گام برای این برنامه اجرایی درست آن است که وضعیت موجود خود را بسنجید. و در یک چراغ راهنمایی سبز و زرد و قرمز آن را به نمایش درآورید. آنگاه دستورکاری را برای سال آینده خود بنویسید که در چه عواملی، چه مقدار و چکونه تغییر کنید.
کارنامه تغییر یک جدول عمودی با محورها و معیارهای مختلف است. این کارنامه به شما نشان می‌دهد در هر یک از ابعاد و مهارت‌های زندگی با توجه به شاخص‌های مختلف چه وضعیتی دارید. این وضعیت به صورت چراغ راهنمای سبز و زرد و قرمز نمایش داده می‌شود. نشانگرها به این صورت است که حال شما خوب است (سبز). حال شما بد نیست (زرد). و اینکه حال شما بد است (قرمز). این جدول در ابعاد زیر می‌تواند به صورت دو نمودار جدولی و راداری به شما وضعیت فعلی را نشان دهد. نوروز و تغییر
چراغ راهنمای تغییر
با تکمیل کارنامه و رادار عملکرد زندگی خودتان چراغ راهنمای شما ساخته می‌شود:
رنگ قرمز: حال شما بد است و بایستی اصلاحات و تغییرات بنیادی و عمیق صورت گیرد.
رنگ زرد: حال خوبی ندارید ولی زیاد شرایط بحرانی نیست و نیازمند اصلاحات و تغییرات جزیی و سطحی هستید.
رنگ سبز: حال شما خوب است و می‌توانید با همین فرمان به پیش بروید.
اکنون کارنامه ارزیابی شما در سالی که گذشت آماده شده است و شما باید دستورکاری را برای تغییرات و اصلاحات خود برای سال آینده بنویسید. دستورکاری به صورت زیر نشان می‌دهد که شما برای تحول‌آفرینی حال‌تان باید روی چه عواملی در سال آینده تأکید و تمرکز کنید. به دنبال این نباشید که همه مسایل و مشکلات خود را باید همین امسال حل کنید. نوروز و تغییر
حل بعضی مسایل پیش‌نیاز حل بعضی از مسائل دیگر است. پس اهم و مهم کنید و از شیوه «هشتادبیست» برای دستورکار استفاده کنید. یعنی ۲۰٪ موارد هست که می‌تواند ۸۰٪ مسایل شما را حل کند. بنابراین از ۱۰ موردی که در دستورکار نوشته‌اید، ۲ موردی که بالاترین اهمیت را دارند انتخاب و برای آن یک برنامه سالیانه، فصلی، ماهانه، و هفتگی طرح‌ریزی کنید. برای طرح‌ریزی این برنامه می‌توانید از دوره رایگان آموزشی «برنامه رشد فردی» ما استفاده کنید و در تعطیلات نوروزی حال خودتان را بهتر از قبل کنید.
مشق تغییر
تغییر یعنی حرکت و تبدیل از وضعیت موجودی که در آن هستیم به وضعیت مطلوبی که می‌خواهیم باشیم با یک برنامه منسجم، هماهنگ، ساخت‌یافته و کلان است. اگرچه برنامه برای این حرکت و تبدیل بسیار مهم است، اما مهم‌تر از آن اجرای این برنامه هست تا تغییر و تحول ما در سال آتی اتفاق بیفتد. بنابراین، تغییر آینده را اکنون اجرا کن تا در سایه اجرای منظم و پیوسته آن تحول وجودی تحقق پیدا کند.
همین امروز، ساعتی را با خود خلوت و کارنامه تغییر خود را آماده کنید. ممکن است در بعضی از معیارها عدد و رقمی برای نوشتن نداشته باشید. همین یک بهبود است. این یعنی من در سنجش و پایش زندگی فردی یا حرفه‌ای و معنوی خودم مشکل دارم و باید برطرف کنم. پس از آماده شدن کارنامه آن را تجزیه و تحلیل کنید. براساس این تجزیه و تحلیل نقشه راه تغییر و تحول سال جدید را ترسیم کنید. نوروز و تغییر
