امريكن اکسپرس در سال ۱۸۵۰ در اصل برای کسبوکاري به عنوان سرویس تحویل سریعالسیر حملونقل و اشیاء با ارزش، نه به عنوان شرکت کارت شارژ یا مؤسسه مالی راهاندازي شد. در آن زمان، خدمات پستی ایالات متحده كند و گران بود و هر چیزی که بزرگتر از بستهي پاکت نامه بود تحویل داده نميشد. امريكن اکسپرس این فرصت را غنيمت شمرد و خیلی زود به بازیگري مهم در گسترهی غرب آمریکا تبدیل شد.
در عين حالي كه امريكن اكسپرس مؤسسهي مالی نبود، بسیاری از مشتریان آن بانکها بودند. امريكن اکسپرس خود را ارائهدهنده بستههای کوچکي یافت که شامل گواهی سهام، ارز، یادداشتها و دیگر ابزارهای مالی بود. این شرکت ارائه خدمات تحویلی خود را کوچک و فروش محصولات مالی خود را آغاز کرد. در سال ۱۸۹۱، امريكن اکسپرس اولین چک مسافرتی پذیرفتهشده در سطح جهاني را فروخت. این محصول كه در كانون توجه جهانی قرار گرفته بود نیاز به ایجاد دفاتر كاري در نقاط مختلف دنیا داشت. در سال ۱۸۹۵، امريكن اکسپرس اولین دفتر اروپایی خود را در پاریس افتتاح کرد و در سال ۱۹۱۰این شعب در اروپا به ۱۰ شعبه رسید.
امريكن اكسپرس از جنگ جهانی اول و رکود بزرگ جان سالم به در برد و تا سال ۱۹۵۰رشد ثابتی را تجربه کرد. همين امر باعث استخدام ۵۵۰۰ کارمند در سراسر ۱۷۳ کشور در سراسر دنيا شد. با توجه به ريسك سوخت پول – چک مسافرتی – امريكن اکسپرس کارت اعتباري خود را راهاندازي کرد.
در آغاز قرن بيستم، امريكن اکسپرس دو انگیزه اصلی برای کارآفرینی سازمانی داشت. نخست، مدیران اهمیت تطبیق با تغییرات زمان را به رسمیت شناخته و نگران موضوع اینترنت بودند که تازه محبوبیت یافته و به راحتی در دسترس است تا ببينند چگونه کسبوکار آنها را تحت تأثیر قرار خواهد داد. دوم، امريكن اکسپرس شناسایی کرده بود که قابلیت جذب و توسعه کارمندان با استعداد را از دست داده است. کارآفرینی سازمانی ميتواند شبکهی استخدامی را توسعه دهد و پرورش استعدادها را فراهم آورد.
مدیریت امريكن اکسپرس ريسك واگرایی بیش از حد کسبوکار محوري خود را درک كرد و مطمئن شد که كل کارآفریني سازمانی بر کسبوکار و راهبردهاي محوري تمركز دارد. شورای مدیران مصمم شدند تا از اشتباهات شرکتهای دیگر یاد بگیرند و به زودی دریافتند که مسير دستیابي به موفقیت قرار گرفتن در كنار چیزی است که آنها را بهتر میشناساند. ازآنجاییکه کارآفرینی سازمانی اثرگذار شد، امريكن اکسپرس نمونهای از شرکتی شد که در آن فعالیتهای کارآفرینی موفقیتآمیز بود.
امريكن اکسپرس فرایند کارآفرینی سازمانی را با تعریف واضحتری از کسبوکار محوري و مرزهای رقابتی آغاز کرد. به عنوان مثال، امريكن اکسپرس تمام سرمایهگذاری مخاطرهآميزش را در مرزهای کسبوکار کارت اعتباري نگه داشت. به طور ضروری، امريكن اکسپرس سه قاعده عملیاتی برای کارآفرینی سازمانی را راه انداخت. اول، کسبوکار باید ارزش بالاتری برای مشتریان امريكن اکسپرس را فراهم کند. دوم، کسبوکار باید این ارزش را با دستیابی به بهترین سطح اقتصادی میسر کند. سوم، کسبوکار باید نشان تجاری امريكن اکسپرس را ارتقاء دهد. اگر چه اینها به نظر ساده میرسند، پیروی از هر سه قاعده قبل از راهاندازی کسبوکار چالشبرانگیز بود. اما اجرای این اصول به طور شفاف معیارهای سرمایهگذاری شرکت را تعریف میکند که این معیارها به این شرکت اجازه میدهد تا به طور موفقیتآمیزی فرایند کارآفرینی سازمانی را پیادهسازی کند.
نمونهاي از کارآفرینی سازمانی امريكن اکسپرس مارکتمایل است. در ماه مارس سال ۲۰۰۱، امريكن اکسپرس ۱۷ میلیون دلار در مارکتمایل سرمایهگذاری کرد. این کسبوکار نوپا بر کمک به شرکتهایي با اندازه متوسط (بین ۱۰۰ میلیون تا ۲ میلیارد دلار درآمد سالانه) برای کاهش هزینهها با سادهسازی و مؤثر کردن فرایندهای خرید کالا و خدمات تمرکز کرده بود. سرمایهگذاری در مارکتمایل به امريكن اکسپرس اجازه داد تا در این بازار با اندازهی متوسط از طریق کسبوکار محوري خود یعنی کارت اعتباري شروع به تجارت کند. اساساً، مارکتمایل سادهسازی و مؤثر بودن برای کاهش تهیه غیرمستقیم خرید و خدمات یک شرکت را در صورت پرداخت انحصاري این مشتریان با کارت امريكن اکسپرس، از ۹۵ دلار به تنها ۵ دلار فراهم میکند.
امريكن اکسپرس سالهای اولیه کارآفرینی سازمانی را غیررسمی، اما با موفقیت آغاز کرد. در واقع، کن چنالت، مدیر عامل شرکت امريكن اکسپرس، به یاد میآورد که او حتی از سرمايهگذاري مخاطرهآميز اولیه آگاه نبود تا زمانی که امريكن اکسپرس یک گروه کارآفرینی رسمی ایجاد کرد. هدف از رسمیت گروه کارآفرینی هدایت سرمایهگذاری، ایجاد مشارکت درمدیریت، و رشد توأمان کسبوکار اصلی امريكن اکسپرس و نشان تجاری آن بود.
در ظرف بیش از ۱۰۰ سال تلاشهای کارآفرینی سازمانی، امريكن اکسپرس پنج روش را ایجاد کرد که به طور چشمگيري موفقیت سرمايهگذاريهاي جدیدش را افزایش داده است. مهمترین آن درک ارزش محتاطانه انتخاب سرمایهگذاری است. امريكن اکسپرس میداند که همان سعی و کوششی که در هنگام انتخاب شرکای تجاري لازم است، هنگام استخدام کارکنان نیز مورد نیاز است. این شرکت سه روش را برای اجتناب از بروز اشتباه پیادهسازی کرده است: مدیریت دقیق پول نقد در دست شریک، هرگز نبايد از یک مرحله به مرحلهی بعدی حركت بیش از حد سریع داشت و هرگز نبايد در پیشنهاد محصولات یا خدمات ناقص درگیر شوند.
در حال حاضر، دو بخش اصلی عملیاتی امريكن اکسپرس شامل گروه مصرفکننده جهانی و گروه كسبوكار با كسبوكار است. اگرچه هر دو گروه خدماتی را برای مشتریان خود ارائه میدهند، منبع اصلی درآمد این شرکت همچنان از کارت اعتباري سالانه آن است. مشتریان از طریق انباشت امتیازات تشویق میشوند، که میتواند برای پاداش بازخرید شوند. از سال ۲۰۰۹، امريكن اکسپرس با بیش از ۹۲ میلیون کارت اعتباري، گردش درآمدی ۳۱.۹ میلیارد دلاري دارد.
منبع: کتاب «کارآفرینی سازمانی» هیسریج