سازمان‌های آینده سازمان‌هایی با یادگیری سریع هستند
سازمان یادگیرنده مفهومی است که توجهات زیادی را هم در محافل دانشگاهی و هم در عرصه‌ی کاری به خود جلب نموده است. کار بنیادین پیتر سنگه، «پدرلر» و همکارانش، «گارات»، «واتکینز» و «مارسیک»، و «مارکورات»، از جمله مهم‌ترین مطالعات هستند. همین پژوهش‌ها است که به شکل‌گیری و تکامل سازمان یادگیرنده کمک‌های شایانی نموده‌اند.
«سنگه»، «پدلر» و همکارانش، سازمان یادگیرنده را از طریق تأمل در نحوه موفقیت مجریان یا درک واقعی ازعملکرد آنها در درون سازمان‌ها، انعکاس داده‌اند. در مقابل، مطالعات «مارکوارت»، «واتکینز» و «مارسیک» بیشتر کاربردی است. به گونه‌ای که بجای کمک جدید به بسط تئوری، به دنبال چگونگی اجرا و تبیین اقدامات و رفتارهای خاص هستند. مفهوم سازمان یادگیرنده بر یادگیری به عنوان یک ابزار، یک اهرم و یک فلسفه برای تغییر پایدار و نوسازی سازمان در جهان دائم‌التغییر تمرکز دارد.
برای موفقیت در دنیای در حال تغییر، سازمان‌ها باید به سازمان یادگیرنده مبدل شوند. ایجاد سازمان یادگیرنده مستلزم توافق بر روی این مفروضات اساسی است که: یادگیری ارزشمند است، یادگیری از نظر کمی و کیفی در تمامی زمان‌ها باید بصورت برنامه‌ریزی شده و سنجیده و نه در قالب برنامه‌های مقطعی دنبال شود و یادگیری فرایندی مستمر است که آغاز و پایانی ندارد.
ویژگی‌های سازمان یادگیر
مؤلفه‌های سازمان یادگیرنده را می‌توان در قالب موارد زیر بیان کرد:
- فراهم نمودن فرصت‌های یادگیری مستمر برای کارکنان سازمان؛
- استفاده از یادگیری فردی و سازمانی برای دستیابی به اهداف سازمانی؛
- ایجاد اتصال و ارتباط بین عملکرد فردی با عملکرد کلی سازمان؛
- پرورش روحیه پرسش‌گری و گفتمان در سازمان؛
- استقبال از ایجاد تنش‌های خلاقانه به عنوان منبع انرژی و بازسازی؛
- ترغیب افراد در بکارگیری ریسک‌های معقول و پذیرش این نکته که برخی ریسک‌ها ممکن است به شکست بیانجامد؛
- ترغیب و تسهیل تبادل باز به منظور سهیم شدن افراد در تجربیات یکدیگر؛
- ایجاد آگاهی فعال از تعامل با محیط درونی و بیرونی سازمان
مدل پیتر سنگه
تعداد کثیری از محققان صاحب‌نام در عرصه سازمان یادگیرنده، مدل پیتر سنگه را به عنوان مناسب‌ترین چارچوب بهبود سازمانی مورد توجه قرار داده‌اند و کار مطالعاتی خود را با این مدل در هم آمیخته‌اند.
در مدل سازمان یادگیرنده پیترسنگه پنج اصل وجود دارد که در ادامه می‌آید.
سرآمدی شخصی
سرآمدی یا مهارت فردی به تعهد مستمر شخص در شفاف‌سازی و عمق‌بخشی بصیرت فردی، انرژی بخشی، شکیبایی ورزیدن و توانایی برای دیدن واقعیات همانگونه که هستند، اشاره دارد. این اصل چیزی فراتر از شایستگی و مهارت است.
مدل ذهنی
مدل‌های ذهنی تجلیل‌های شناختی از سیستم‌های بیرونی هستند که روابط علّت و معلولی مسائل مربوط به اداره سیستم‌ها را مشخص می‌سازند. مدل‌های ذهنی به ایده‌ها و باورهایی اشاره دارد که افراد برای هدایت اقدامات‌شان و معنابخشی به تجربیات‌شان مورد استفاده قرار می‌دهند.
یادگیری تیمی
یادگیری تیمی عبارت است از فرایند هم‌راستایی و توسعه ظرفیت یک تیم برای خلق نتایجی که برای اعضایش کاملاً مطلوب و خوشایند است. سازمان یادگیرنده
بینش مشترک
بینش مشترک، بینشی است که اعضاء در سراسر سازمان کاملاً نسبت به آن متعهد هستند.
تفکر سیستمی
تفکر سیستمی می‌تواند به عنوان ظرفیت افراد برای بررسی یک مشکل در قالب مجموعه‌ای کامل از عناصری که با یکدیگر ارتباط متقابل دارند، مورد فهم قرار گیرد.
مشق تغییر
سازمان خود را به سازمان یادگیرنده تبدیل کنید. ابتدا ارزیابی کنید که سازمان شما تا سازمان یادگیرنده به چه میزان فاصله دارد. و سپس نقشه راهی را برای پر کردن این شکاف ترسیم کنید. قدم به قدم آن را اجرا کنید. برای قدم اول شما می‌توانید از چک لیست یادگیری سازمانی برای یک ارزیابی اولیه استفاده کنید.
