1. خانه
  2. مقالات
  3. کارآفرینی
  4. پول ابری

پول ابری

پول ابری

پول ابری

5/5 - (2 امتیاز)

پول نقد، کارت، رمزنگاری، و جنگ برای کیف پول ما

پول ابری (۲۰۲۲) یک نمای کلی از منظر پرداخت فعلی ما ارائه می‌دهد. همانطورکه به نظر می‌رسد، پرسش قدیمی «نقد یا کارت» آنقدرها هم که به نظر می‌رسد ساده نیست. در زیر فشار به سمت بی‌نقدی، دنیای تیره‌ای از منافع قدرتمند وجود دارد که تلاش می‌کنند سود و داده را از خرید مردم استخراج کنند. و ناپدید شدن پول نقد بیشتر از آن چیزی که فکرش را می‌کنید ضرر دارد.

 

برت اسکات روزنامه‌نگار، بازاریاب و نویسنده‌ست. او قبلاً یک دلال بود و سیستم مالی را کامل می‌شناسد. او یکی از همکاران آزمایشگاه نوآوری مالی‌ست. و کتاب‌های دیگری مانند راهنمای تغییردهنده برای امور مالی جهانی را منتشر کرده‌ست.

این کتاب چه‌چیزی برای من دارد؟ کشف «جنگ بر سر پول نقد» – و تأثیر آن بر همه ما.

در جوامع مدرنی که در آن زندگی می‌کنیم، زمان زیادی را صرف خرید کالا می‌کنیم. چه آنلاین و چه آفلاین، روش‌های بدون نقد برای خرید کالا در حال افزایش‌ست. روزهایی‌که مجبور به شمارش سکه‌ها برای صندوق‌دار بودند، گذشته‌ست. اکنون، تنها کاری که باید انجام دهید اینکه تلفن یا کارت‌تان را روی پایانه پرداخت بکشید. و مانند جادوگری، تراکنش کامل می‌شود.

 

اما در زیر سرعت و راحتی تراکنش‌های بدون نقد، دنیای تاریک مالی و فناوری بزرگی نهفته‌ست. وقتی با پول نقد پرداخت می‌کنید، این یک معامله مستقیم و معمولاً ناشناس بین خریدار و فروشنده‌ست. اما در دنیای پرداخت‌های دیجیتال، اینطور نیست.

 

در این خلاصه‌کتاب، شما را به سفری از منظر پرداخت امروزی می‌بریم. خواهید دید که فناوری‌های بزرگ و امور مالی بزرگ در حال به راه انداختن یک «جنگ شوم علیه پول نقد» هستند. ما بررسی خواهیم کرد که چگونه این اتفاق افتاد. و چه‌کاری می‌توان برای جلوگیری از آن انجام داد. پول ابری

جنگ بر سر پول نقد

بیایید نگاهی بیندازیم که چگونه به جایگاه امروزی رسیده‌ایم. داستان ما در طول بحران مالی ۲۰۰۸ آغاز می‌شود. در آن زمان، احساسات ضد بانکی فراگیر بود. به هر حال موسسات مالی بزرگ به عنوان عامل سقوط اقتصاد در نظر گرفته می‌شدند. پیامدهای این بحران بسیار زیاد بود و بیشتر اقتصاد جهانی وارد رکود شد.

 

در همان زمان، یک انقلاب فناوری در حال وقوع بود. در تابستان ۲۰۰۷، درست قبل از شروع بحران مالی، اپل اولین آیفون را عرضه کرد. این باعث شد که نوکسب‌وکارها به سرعت برنامه‌هایی را برای همه‌چیز از جمله امور مالی ارائه کنند. این صنعت جدید نوید مسیر جدیدی به نام «فین‌تک» را داد؟ برای برهم زدن قدرت بانک‌ها، مشارکتی شدن امور مالی و گسترش دسترسی مالی. آنها اعلام کردند که در آینده نزدیک در یک «جامعه بدون پول نقد» با معاملات بدون اصطکاک زندگی خواهیم کرد. پول ابری

 

اما آنچه بعد اتفاق افتاد، انقلاب موعود بر سر بانک‌ها نبود. در عوض، همانطورکه صنعت فناوری به «فناوری بزرگ» تبدیل شد، بخشی از نظم مستقری شد که قول جایگزینی آن را داده بود. شرکت‌هایی مانند پی‌پل که در ابتدا قصد داشتند امور مالی را مختل کنند، در نهایت به یک رابط جدید برای انتقال پول از حساب‌های بانکی موجود و سنتی ما تبدیل شدند.

ظهور فین‌تک

در هر صورت، ظهور فین‌تک صنعت مالی را بیش از پیش وارد زندگی روزمره ما کرده‌ست. این روایت به ما داده می‌شود که پرداخت‌های دیجیتالی و بدون نقد راه آینده‌ست و ما دیگر به پول نقد نیاز نداریم. ما این را در ناپدید شدن آهسته خودپردازها و شعب بانک‌ها می‌بینیم. بهانه آن اینکه مشتریان به سمت پرداخت‌های دیجیتالی حرکت می‌کنند. و دیگر به آنها نیاز ندارند. اما آیا این در واقع یک میل بزرگ و جمعی از پایین‌ست؟ آیا مردم واقعاً خواستار یک جامعه بدون نقد هستند؟

 

به نظر می‌رسد که این روایت پایین به بالا از مشتریانی نادرست‌ست که برای دنیایی بدون پول نقد می‌کنند. در واقع، فشار عظیمی از بالا به پایین علیه سیستم نقدی از سوی موسسات مالی قدرتمند صورت گرفته‌ست. آنها در اینجا دو هدف دارند: کسب سود و دستیابی به داده. پول ابری

 

بیایید یک وضعیت کاملاً عادی را در نظر بگیریم. شما در یکی از تعداد فزاینده برنامه‌های بدون نقد عذا سفارش می‌دهید. برای انجام این کار، باید یک برنامه را دانلود کنید. سپس برای ورود به سیستم، از شما خواسته می‌شود هویت‌تان را با گوگل یا فیسبوک تأیید کنید. دو حساب بانکی تجاری و هم‌چنین کارت‌های بانکی درگیر می‌شود که امکان تراکنش بین بانک‌ها را فراهم می‌کند.

تعامل با سه غول شرکتی

در طول این فرایند، شما با حداقل سه غول شرکتی تعامل داشته‌اید. ویزا یا مسترکارت برای انجام تراکنش هزینه کمی دریافت کرده‌اند. مطالعات نشان می‌دهد که هزینه تراکنش حاشیه‌ای پرداخت بدون نقد ۵۰ تا ۱۵۰ درصد بیشتر از استفاده از پول نقدست.

 

در همین حال، گوگل یا فیس‌بوک اکنون می‌دانند که شما چه‌چیزی خریداری کرده‌اید. آنها داده تراکنش را جمع‌آوری کرده و به شرکت‌هایی می‌فروشند که از آن برای هدف قرار دادن تبلیغات به سمت شما استفاده می‌کنند. چه‌کسی می‌داند. حتی ممکن‌ست تبلیغات مربوط به عذاهایی را دریافت کنید که دوست دارید در برنامه‌ها بخرید! پول ابری

 

در پایان این فرایند، یک غذا دریافت می‌کنید. البته در بیشتر برنامه‌ها هم‌چنان می‌توانید هزینه غذای‌تان را با پول نقد پرداخت کنید. اما با شتاب گرفتن جنگ بر سر پول نقد، کسب‌وکارهای بیشتری بدون پول نقد می‌شوند.

سلامتی

در طول سال‌ها، جبهه ضد نقدینگی غول‌های مالی از استدلال‌های بسیاری برای ترغیب کسب‌وکارها و مشتریان‌شان به بی‌نقدی استفاده کرده‌ست. در گذشته راحتی و سرعت بود. اکنون، در عصر کووید-۱۹، آنها از یک استدلال جدید برای تسریع چشمگیر جنگ با پول نقد استفاده کرده‌اند: سلامتی.

 

به عنوان مثال، خرده‌فروشان بزرگ را در نظر بگیرید. بسیاری از آنها با تشویق شرکت‌های پرداخت، پرداخت‌های نقدی را در آغاز همه‌گیری نپذیرفتند. فروشگاه ورزشی دیکثلون یکی از آنها بود. اما آیا آنها درست بودند؟ خُب، بانک مرکزی انگلیس در اوایل همه‌گیری گزارشی منتشر کرد که می‌گوید ماشین‌های کارت، دسته واگن‌های خرید، کالاها و صفحه‌های تسویه‌حساب همگی خطر انتقال ویروس را بسیار بیشتر از پول نقد دارند. پس اینجا چه‌خبرست؟ پول ابری

 

واقعیت اینکه ائتلاف ضد نقدی قادرست حجم زیادی از تبلیغات را در قالب لابی‌گری و روابط عمومی انجام دهد. این بدان معناست که مقابله با آن سخت‌تر و سخت‌تر می‌شود. بالاخره چه کسی طرف پول نقد می‌جنگد؟ بانک‌های مرکزی اساساً در این موضوع بی‌طرف هستند. با توجه به اینکه مؤسسات مالی برای شکست دادن پول نقد سود زیادی دارند، بقیه ما در حفظ آن چه‌چیزی باید به دست آوریم؟

«پول نقد از بین نمی‌رود»

برای درک ارزش پول نقد، اجازه دهید استعاره‌ای را مثال بزنم که طرفداران ضد پول نقد اغلب از آن استفاده می‌کنند: گاری و خودرو. تلقین اینکه کسانی که به پول نقد می‌چسبند شبیه افرادی هستند که پس از اختراع خودروی بهتر و سریع‌تر به گاری قدیمی‌تر چسبیده‌اند. با این حال، سرانجام، گاری‌ها به تاریخ پیوست. و موسسات مالی می‌خواهند همین اتفاق درباره پول نقد نیز رخ دهد.

استعاره گاری و خودرو

اما این استعاره مشکل‌سازست. در حالی‌که گاری‌ها آهسته مانع خودروهای سریع‌تر می‌شوند، پول نقد مانع از بی‌نقدی نمی‌شود. استعاره بهتر، پول نقد به عنوان دوچرخه به جای گاری‌ست. حذف تدریجی پول نقد مانند بستن مسیرهای دوچرخه‌سواری‌ست که در کنار جاده‌ها قرار دارند. همه اینها به منظور ایجاد فضای بیشتر برای خودروها. اما اگرچه دوچرخه‌ها کندتر هستند، اما ایمن‌تر هستند. آلودگی هوا ندارند و ترافیک را کاهش می‌دهند.

 

در آن روزگار، خودروسازان تمام مزایای خودروی جدید را در حالی‌که اخبار تصادفات رانندگی را سرکوب می‌کردند، تبلیغ می‌کردند. درباره بانک‌ها و شرکت‌های پرداخت امروز هم همین‌طورست. همه آنها برای ترویج سرعت و راحتی کار بدون نقد هستند. اما هرگز نخواهید شنید که نظارت یا هک سایبری را تبلیغ کنند. پول ابری

 

و اگرچه خودروها و بدون پول نقد معمولاً سریع‌تر هستند، اما در واقع همیشه اینطور نیست. در واقع، در شهرهای مدرن و شلوغ ما، دوچرخه‌سواری گاهی می‌تواند سریع‌تر و مؤثرتر از معطلی در ترافیک باشد. همین را می‌توان درباره پول نقد نیز گفت. هنگامی‌که سیستم‌های ارتباطی در شرف گیرکردن توسط رویدادهای آب‌وهوایی مانند طوفان هستند. مردم برای برداشت پول نقد «آفلاین» هجوم می‌آورند. زیرا هرگز شکست نمی‌خورد. به طور مشابه، بحران مالی ۲۰۰۸ را در نظر بگیرید. در سرتاسر جهان، صف‌های بزرگ جلوی دستگاه‌های خودپرداز رایج بود. زیرا مشتریان می‌ترسیدند که بانک بعدی شکست بخورد. اما به قول معروف «پول نقد از بین نمی‌رود».

جنگ علیه پول نقد

متأسفانه، زمانی‌که در آینده بحران‌های اقتصادی، سیاسی یا اقلیمی رخ دهد، در صورت ادامه روند فعلی، برداشت پول نقد برای مردم بسیار دشوارتر خواهد بود. یکی از دلایل مرگ آهسته دستگاه خودپردازست. داده‌های دولت بریتانیا نشان می‌دهد که بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰، میزان دستگاه‌های خودپرداز ۲۴ درصد کاهش یافته‌ست.

 

این ما را به عنصر طبقاتی جنگ علیه پول نقد می‌رساند. استفاده از آن با طبقه کارگر و گروه‌های اقلیت مرتبط‌ست. این منطقی‌ست، زیرا این بخش‌های جامعه اغلب از نظر تاریخی توسط مؤسسات نخبه مانند بانک‌ها مورد تبعیض قرار گرفته‌اند. برای آنها، پول نقد راه مهمی برای مشارکت در جامعه سرمایه‌داری‌ست و در عین حال از استثمار محافظت می‌کند. پول ابری

کارت اعتباری و بدهی

برخلاف کارت اعتباری که ممکن‌ست شما را در بدهی قرار دهد، پول نقد صادقانه‌ست. بنابراین جای تعجب نیست که پول نقد به افراد طبقه کارگر در صرفه‌جویی در پول کمک می‌کند. از قضا، مطالعات خودِ ویزا نشان می‌دهد که مردم در شرایط مختلف بیشتر با کارت‌شان خرج می‌کنند تا پول نقد. به عنوان مثال، در یک رستوران خانوادگی، مشتریان اگر با کارت پرداخت کنند، به طور متوسط ۴۰ درصد پول بیشتری دریافت می‌کنند.

 

پول نقد فیزیکی و ملموس‌ست و شما می‌توانید به معنای واقعی کلمه ناپدید شدن آن را با خرج کردن ببینید. از طرف دیگر شرکت‌های کارتی از ما می‌خواهند که بیشتر هزینه کنیم. هر چه بیشتر خرج کنیم، بیشتر وارد بدهی می‌شویم. و سود پرداختی بدهی منجر به سود بیشتر برای شرکت‌های مالی می‌شود.

 

حتی نمی‌توان گفت که پول نقد سابقه ارتباط با تغییرات اجتماعی مترقی را دارد. چیزهای غیرقانونی زیادی وجود دارد که به استفاده از پول نقد متکی بودند. مانند هم‌جنس‌گرایی، روابط بین‌نژادی، یا بازار سیاه مواد غیرقانونی. پول ابری

 

مثلاً ممنوعیت را در نظر بگیرید. اگرچه نوشیدن مشروبات الکلی غیرقانونی بود، اما ده‌ها میلیون نفر همچنان درگیر آن بودند. شاید غیرقانونی بود، اما غیراخلاقی نبود. مانند بسیاری از فعالیت‌های غیرقانونی دیگر، در یک منطقه خاکستری وجود داشت و به زیر زمین رانده شد.

منطقه خاکستری

بدون پول نقد، نگهداری این مناطق خاکستری بسیار دشوارتر خواهد بود. برای مثال، فشار برای قانونی‌کردن حشیش در یک جامعه بدون پول نقد امکان‌پذیر نیست. پول نقد حمایت زندگی را برای صنعت شاهدانه فراهم می‌کند. در همان زمان، حامیان آن از استفاده از آن حمایت می‌کنند. این به ماری‌جوانای پزشکی اجازه داد تا به طور گسترده در دسترس قرار گیرد و از بیماری‌های بی‌شماری رهایی یابد.

 

پول نقد برای پیشبرد پیشرفت اجتماعی، چه برای یک غوغا غیرقانونی باشد و چه جمع‌آوری پول برای فعالیت‌های اخلال در آب‌وهوا. و افزایش پرداخت‌های بدون نقد به آرامی امکان انحراف خلاقانه را خفه می‌کند. این امر به‌ویژه در صورتی صادق‌ست که در نظر داشته باشید چقدر آسان‌ست که ایالت درخواست سابقه پرداخت مشتریان بانک را داشته باشد. طبق قوانینی مانند قانون میهن‌پرستی ایالات متحده، دولت حتی نیازی به اطلاع شهروندان از دسترسی آنها به سوابق بانکی ندارد. و شهروندانی که تحت نظر هستند کمتر درگیر فعالیت‌های خرابکارانه می‌شوند. پول ابری

خبرهای خوب پول نقد

اما در حال حاضر خبرهای خوبی برای آینده پول نقد وجود دارد، البته نه به بهترین دلایل. استفاده از پول نقد در حال حاضر به دلیل تعداد فزاینده بحران‌هایی که بشریت با آن مواجه‌ست، رو به افزایش‌ست. خواه کووید-۱۹ (و تأثیر اقتصادی مرتبط با آن)، جنگ یا فاجعه آب‌وهوایی باشد، بحران‌های زیادی وجود دارد که جهان در حال حاضر با آنها دست‌وپنجه نرم می‌کند. و از آنجایی‌که پول نقد از بین نمی‌رود، مردم در همه‌جا به پولی باز می‌گردند که می‌توانند لمس کنند و ببینند. و در جعبه‌ای زیر تخت ذخیره می‌کنند نه در اتر دیجیتال بدون چهره که ممکن‌ست هر لحظه از بین برود.

 

همه اینها به معنای رمانتیک کردن بیش از حد پول نقد نیست. اما با توجه به تأثیرات مثبت آن در کمک به ترمز کردن رشد سرمایه‌داری مالی شده و هم‌چنین تأثیرگذاری بر تغییرات اجتماعی، قطعاً ارزش دفاع دارد. در پایان روز، پول نقد به انسان‌ها کمک می‌کند تا تعامل طبیعی داشته باشند. این به آنها قدرت می‌دهد تا به جای اتکا به واسطه‌ها برای تسهیل تمام تراکنش‌های پولی و دریافت هزینه برای راه‌اندازی، مستقل باشند. پول ابری

ارزهای دیجیتال و آینده پول

بنابراین، ما ثابت کرده‌ایم که محافظت از پول نقد برای مبارزه با پیشرفت سرمایه‌داری شرکتی مهم‌ست. اما آیا کار دیگری وجود دارد که بتوانیم انجام دهیم؟ آیا سلاح جدیدی وجود دارد که ما باید برای حمله به قدرت فناوری بزرگ و امور مالی بزرگ توسعه دهیم؟

 

خُب، روزی روزگاری، این امید وجود داشت که بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال ممکن‌ست سیستم پرداختی را تسهیل کنند که به بانک‌های بزرگ متکی نیست. این در ۲۰۰۸ بود، زمانی که فرد یا گروه بدنام معروف به ساتوشی ناکاموتو بیت‌کوین را وارد جهان کرد. در واقع، هدف اعلام‌شده آن اینکه یک سیستم نقدی الکترونیکی همتا به همتا باشد.

 

متأسفانه، در طول سال‌ها مشخص شد که ارزهای دیجیتال نمی‌توانند ما را از فشار روزافزون شرکت‌ها بر روی کیف پول‌هایمان نجات دهند. این به دلایل مختلفی‌ست. یکی اینکه از همان ابتدا، علاقه‌مندان به ارزهای دیجیتالی بیشتر به دو دسته تقسیم شدند. آنهایی که از استفاده از ارز دیجیتالی به عنوان پول نقد دیجیتال حمایت می‌کردند. و آنهایی که می‌خواستند تبدیل به طلای دیجیتال شود. متأسفانه، دومی اکنون فقط برنده شده‌ست. این روزها رمزارز چیزی بیش از یک دارایی دیجیتالی و سوداگرانه نیست. پول ابری

ارز دیجیتال

دلیل دیگر اینکه ارز دیجیتال به عنوان پول نقد دیجیتال کار نمی‌کند اینکه نمی‌تواند به عنوان یک «وسیله حساب» عمل کند. به عبارت دیگر، اساساً قیمت‌های صفر در ارزهای رمزنگاری‌شده تعیین می‌شوند. حتی اگر کسی چیزی را با ارز دیجیتال خریداری کند، قیمت کالا هم‌چنان به ارزش ارزهای فیات مانند دلار وابسته‌ست. با توجه به نوسانات قیمت ارز دیجیتال بیشتر شبیه دارایی‌های سفته‌بازی‌ست تا واقعاً ارزی وجود داشته باشد. بعیدست که مردم به این زودی‌ها شروع به قیمت‌گذاری چیزهای مختلف در ارزدیجیتال کنند.

 

به غیر از ارز دیچیتال، چند نامزد دیگر وجود دارد که ممکن‌ست در مبارزه با فناوری‌های بزرگ و امور مالی بزرگ کمک کند. یکی ارز دیجیتال بانک مرکزی [CBDC]ست. این شامل این می‌شود که شهروندان به جای داشتن یک بانک تجاری، حساب‌های بانکی دیجیتال در بانک مرکزی خود، مانند فدرال رزرو در ایالات متحده، داشته باشند. مزایای چنین سیستمی می‌تواند تحول‌آفرین باشد.

بانک مرکزی

برای مثال، از آنجایی‌که بانک‌های مرکزی موسسات سودآور نیستند، نیازی به درج هزینه‌های پرداخت در هر تراکنش وجود ندارد. هزینه تراکنش کمتر به معنای قیمت پایین‌ترست. یک سیستم ارز دیجیتال بانک مرکزی هم‌چنین تسهیل پرداخت‌های مستقیم از دولت به خانوارها را آسان‌تر می‌کند. به این معنی که مفاهیمی مانند درآمد پایه جهانی برای پیاده‌سازی بسیار آسان‌تر می‌شوند. و بر خلاف پول ذخیره‌شده در حساب پی‌پال با بانک تجاری، پول در حساب ارز دیجیتال بانک مرکزی مستعد از بین رفتن توسط بانک‌ها نیست. پول ابری

 

کشورهایی مانند سوئد و چین در حال معرفی سیستم‌های ارز دیجیتال بانک مرکزی هستند. و کشورهای دیگری نیز در حال بررسی توسعه آنها هستند. این امر باعث می‌شود که برخی از جنبه‌های منفی ارز دیجیتال بانک مرکزی را در نظر بگیرید. بزرگترین آنها نظارت دولتی‌ست. درست مانند سیستم‌های پرداخت دیجیتال موجود، زیرساخت ارز دیجیتال بانک مرکزی که در حال حاضر در حال توسعه‌ست، امکان نظارت دولتی بر زندگی مالی ما را فراهم می‌کند.

 

با این حال، راه‌هایی وجود دارد که می‌توان این مشکل را برطرف کرد. یکی از آنها ترکیب یک ارز دیجیتال بانک مرکزی با یک سیستم بلاک‌چین خصوصی‌ست. این امر باعث ناشناس ماندن مشابه ارزهای رمزنگاری شده می‌شود. و به افراد امکان می‌دهد پول دولتی را در حساب‌های خصوصی نگهداری کنند. پیاده‌سازی چنین سیستمی نزدیک‌ترین چیزی‌ست که ما می‌توانیم به «نقد دیجیتالی» واقعی داشته باشیم. در واقع، یک ارز دیجیتال بانک مرکزی ناشناس می‌تواند سیستمی باشد که در نهایت قدرتی را از بین می‌برد که بانک‌های تجاری در حال حاضر بر زندگی ما دارند. این بدان معنا نیست که صنعت بانکداری از بین خواهد رفت. این سیستم‌ها به سادگی در کنار یکدیگر مانند دوچرخه و ماشین کار خواهند کرد. پول ابری

خلاصه نهایی

فناوری‌ها و امور مالی بزرگ در حال جنگ با پول نقد هستند. و از بسیاری جهات به نظر می‌رسد که برنده‌اند. تبلیغات آنها به آرامی کسب‌وکارها را متقاعد می‌کند که از پذیرش پرداخت‌های نقدی دور شوند. و هدف آنها متقاعد کردن مردم به اینکه پول نقد از بین می‌رود، همانطورکه گاری پس از اختراع خودرو انجام داد. اما پول نقد یک گاری نیست، بلکه دوچرخه‌ای‌ست که در کنار ترافیک می‌دود. ممکن‌ست به این سرعت نباشد، اما ایمن‌ترست.

 

و هنگامی‌که یک بحران رخ می‌دهد، شما همیشه می‌توانید به پول نقد زیر متکای خودتان دسترسی داشته باشید. اگر بانک شما سقوط کند، ممکن‌ست آنقدر خوش‌شانس نباشید. در حالی‌که ما از پول نقد دفاع می‌کنیم، باید جایگزین‌هایی را برای اختناق سرمایه‌داری شرکتی بر پرداخت‌های دیجیتال بررسی کنیم. ارزهای دیجیتال بانک مرکزی گزینه خوبی به نظر می‌رسند. اما اگر بخواهیم واقعاً به پول نقد دیجیتال تبدیل شوند، باید بهینه شوند و بهبود یابند.

 

شما می‌توانید این کتاب را از انتشارات چیتگرها تهیه کنید.

 

دوره رهبری کارآفرینانه

امتیاز به این مطلب

5/5 - (2 امتیاز)

مطالب بیشتر

برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.
پول ابری
زودتر از بقیه به بزرگراه رهبری وارد شوید!می‌خوام وارد شوم
+