مأموريت پاسخ به اين پرسش است كه ما چه کارهايم
ما یعنی کسبوکار ما. فلسفه وجودی و ایجادی هر کسبوکاری را بیانیه مأموریت آن کسبوکار میسازد. اگر شما هنوز فلسفهای پشت کسبوکاری که انجام میدهید ندارید پس عملاً بیانیه مأموریتی ندارید حتی اگر کالا یا خدماتی را نیز برای مشتریان و مصرفکنندگان فراهم کنید و به آنها بفروشید. بنابراین، قبل از اینکه بخواهید مأموریت خود را بنویسید و تدوین کنید، باید ببینید چرا این کسبوکار را میخواهید راهاندازی کنید و یا اگر راه انداختهاید با چه فلسفهای آن را آغاز کردهاید و چرا میخواهید ادامه دهید. در این مقاله میخواهیم به چهار نکته کوتاه در خصوص بیانیه مأموریت بپردازیم که میتواند به شما کمک کند تا بیانیه مأموریت خود را خلق یا بازبینی کنید.
۱. خطوط کلی كسبوكار آن را تشريح میكند.
مأموریت شما اولین گام برای توسعه و تدوین استراتژی شماست؛ زیرا مقصد نهایی شما و قلهی موفقیت شما را مشخص میکند. بنابراین وقتی شما بیانیه مأموریت خود را مشخص میکنید میدانید در که در بلندمدت بایستی در چه جهتی حرکت کنید و چه مسیری را بپیمایید تا قلههای موفقیت کسبوکارتان را فتح کنید. این یعنی شما میدانید که خطوط کلی کسب وکار شما چیست و چرا باید این مسیر را طی کنید.
در واقع، مأموریت باعث میشود تا ما تمرکز خود را پیدا کنیم و در طول مسیر برای رشد بیشتر این تمرکز را از دست ندهیم. از این رو، وقتی مأموریت خود را تدوین نکردهاید، حاضرید هر کاری بکنید تا زنده بمانید، اما وقتی آن را تعیین میکنید میخواهید کارهایی که در محدودهی مأموریت شما نیست، به هیچ وجه انجام ندهید.
۲. محصولات، خدمات، و بازارها را تعیین و مشخص میکند.
از آنجایی که مأموریت شما محدودیت و مرزهای فعالیتها و کارهای اصلی کسبوکار را مشخص میکند، براساس آن میتوانید بگویید ما در چه بازارهایی با چه محصولات و خدماتی باید حضور پیدا کنیم. همین دلیلی خواهد بود تا شما در هر بازاری نباشید، هر محصولی را تولید نکنید یا هر خدمتی را ارائه ندهید، به هر مشتری پاسخ مثبت ندهید و بدانید که باید چه ارزشی را خلق کنید.
ممکن است بگویید ما میدانیم چه محصولات و خدمات را باید ارايه دهیم و یا در چه بازارهایی باید حضور داشته باشیم؛ اما مرزهای تعیین این محدودههای باریک و ظریف است و بسیاری از شرکتها و کسبوکارها بدون توجه به شفافسازی یا تدوین مأموریت خود از وظیفهی اصلی و محوری خود پا را فراتر نهاده و بدون داشتن ساختاری برای ادارهی آن به سمت غیرمتمرکز شدن رفتهاند و پس از چندی همین باعث نابودی آن کسبوکار شده است.
۳. باورهای كلی مديران را دربارهی هدف، قابليتها و جايگاه کسبوکار در دنیا توجیه میکند.
مدیران اعم از هیئتمدیره، مدیران ارشد و مدیران اجرایی و میانی به عنوان مغز متفکر هر کسبوکاری هستند. اگر آنها باور داشته باشند که کسبوکار ما با توجه به شرایط سختی که در پیش رو دارد موفق میشود، پیروز خواهد شد. وگرنه کسبوکار ما با حفظ وضع موجود به قهقرا خواهد رفت و شکست را تجربه خواهد کرد. این باورها باید با توجه به اهداف، قابلیتها و جایگاه کسبوکار به دست بیاید و یک پیام مشترک بین همهی آنها به عنوان بیانیه مشترک امضاء شود. این بیانیهی مشترک چیزی نیست الا بیانیه مأموریت.
هر تصمیم راهبردی که در جمع مدیران در سطوح مختلف گرفته میشود باید براساس این مأموریت اخذ شود و به اجرا گذاشته شود. اگر چنین چیزی در میان ارکان مدیریتی یک کسبوکار وجود نداشته باشد، تشتت افکار و نظرات میتواند باورپذیری مدیران را دچار خدشه کند و نمیتوانند تصمیم درست را اتخاذ کنند.
۴. دليل وجودی کسبوکار شما را بیان و شفاف میکند.
هر چیزی بدون دلیل میرا خواهد بود. شما نیز نظری یا قضیهای را بدون دلیل و چرایی نخواهید پذیرفت. این پرسش اساسی برای شما که به عنوان یک کارآفرینی کسبوکاری را راهاندازی و تأسیس کردهاید وجود دارد: «چرا در این کسب وکار هستم؟ چه دلیلی دارد که الان دارم چنین کاروکاسبی را ادامه میدهم؟» هر دلیلی وجود داشته باشد بایستی برای شما واضح و شفاف باشد زیرا در بدون دلیل محکم انگیزههای درونی شما در میانه مسیر کاهش پیدا خواهد کرد و شما کسبوکار را تعطیل خواهید کرد.
بیانیه مأموریت به شما میگوید که دلیل اصلی و وجودی شما برای این کسبوکار چیست و چرا آن را ادامه میدهید. در این صورت حتی اگر در شرایط نابسامان و دشوار باشید یا نتایج و دستاوردهای خرابی را به دست آورید ولی باز ادامه میدهید زیرا چرایی ادامه کسبوکارتان برای شما حل شده است.
تمرین تغییر
تیمی را از افراد مختلف در سطوح مختلف سازمانی تشکیل دهید و برای تدوین مأموریت کسبوکارتان پرسشهای قدرتمند زیر را بپرسید: الف) وظيفه شركت چيست؟ ب) چه كسانی مشتريان اصلي شركت هستند؟ ج) مشتريان ما كجا هستند؟ د) نيازها و خواستههای اصلی شركت كدام است؟ هـ) چه مهارت و فناوریهای هماكنون بكار گرفته شدهاند كه مورد رضايت مشتريان هستند؟ و) نحوهی ارتباط شركت با كاركنان، مشتريان، سهامداران، رقبا، جامعه و تأمينكنندگان چگونه است؟ پاسخهای هر یک از افراد را در جلسه جمعبندی و تحلیل کنید و در نهایت، در یک جمله یا پاراگراف مأموریت کسبوکار خود را تدوین کنید و بنویسید. پس از تدوین مأموریت، این بیانیه را برای کلیه افراد ارسال کنید، نظرات آنها را بگیرید و سپس بیانیه را نهایی کنید.