1. خانه
  2. مقالات
  3. رهبری
  4. برنامه‌ریزی استراتژیک

برنامه‌ریزی استراتژیک

برنامه ریزی استراتژیک

برنامه‌ریزی استراتژیک

5/5 - (17 امتیاز)

برنامه‌ریزی استراتژیک بر چگونگی دستیابی به اهداف سازمانی با توجه به منابع قابل دسترس تمرکز دارد

برنامه‌ریزی استراتژیک فرایندی‌ست که در آن رهبران رسالت سازمانی خودشان را برای آینده تعریف می‌کنند. رسالت سازمانی شامل مأموریت، ارزش‌ها، چشم‌انداز و مقاصد بلند سازمانی‌ست. این فرایند شامل ایجاد توالی فعالیت‌هایی‌ست که در آن اهداف باید محقق شوند تا سازمان بتواند به رسالت اعلام‌شده خودش برسد.

 

برنامه‌ریزی استراتژیک معمولاً اهداف میان‌مدت تا بلندمدت را با طول عمر سه تا پنج سال نشان می‌دهد، اگرچه می‌تواند طولانی‌تر هم باشد. این برنامه با طرح تجاری متفاوت‌ست، که معمولاً بر اهداف کوتاه‌مدت و تاکتیکی تمرکز می‌کند، مانند نحوه تقسیم بودجه. مدت‌زمان تحت پوشش یک طرح تجاری می‌تواند از چند ماه تا چندین سال نیز متغیر باشد.

گام‌های برنامه‌ریزی استراتژیک

به طور کلی، گام­‌های فرایند برنامه‌ریزی استراتژیک در شکل زیر بیان شده‌ست: برنامه‌ریزی استراتژیک

 

 

با تعیین اهداف و مأموریت­‌های اصلی و فرعی؛ با استفاده از مدل «SWOT» تجزیه‌وتحلیل استراتژیک صورت می­‌گیرد. بگونه­‌ای که نقاط قوت و ضعف درون‌سازمان شناسایی و تهدیدات و فرصت­‌های بالقوه محیط برون‌سازمان مورد ارزیابی قرار می­‌گیرد. و زمینه برای شکل­‌گیری استراتژی سازمانی فراهم می­‌شود. در مرحله بعدی اجرای استراتژی سازمان پیگیری شده و نهایتاً؛ نتایج مورد ارزیابی و بازنگری قرار می­‌گیرند تا اجرای استراتژی محقق شود. برنامه‌ریزی استراتژیک

اجرای استراتژی و برنامه‌ریزی استراتژیک

نمودار شماره ۱: فرایند عمومی برنامه‌‌ریزی استراتژیک

چهار سطح استراتژی

استراتژی­‌ها در سطوح مختلفی از سازمان موجودیت پیدا می­‌کنند. به طور کلی در هر سازمان چهار سطح متفاوت از راهبرد سازمانی امکان­‌پذیرست: برنامه‌ریزی استراتژیک

۱. استراتژی سطح شبکه (سطح بین شرکت‌ها)

این سطح استراتژی مرتبط با اهداف و استراتژی‌های شبکه‌ای بین شرکت‌های چندکسب‌وکاری مطرح‌ست. و بحث اتحادها و همکاری‌های کلان را در بر می‌گیرد تا بتواند از شایستگی‌های مختلف هر شرکت به نحو شایسته‌ای استفاده کرد. این سطح جدیدترین سطح تعریف‌شده در تدوین استراتژی‌ست که آقای مایر در کتاب‌ش به نام «استراتژی: زمینه، محتوا و فرایند» مطرح کرده‌ست. برنامه‌ریزی استراتژیک

۲. استراتژی شرکت [مادر] (سطح کلان)

این سطح استراتژی مرتبط با اهداف و گستره کلی سازمان بوده و چگونگی ایجاد ارزش‌افزوده در سطح شرکت مادر برای واحدهای کسب‌وکار و پشتیبانی سازمان را بیان می­‌دارد. این استراتژی بوسیله مدیریت عالی سازمان برای نظارت بر مناطق و عملیات کل سازمان شکل می­‌گیرد. تدوین مزیت مادری بخشی از این استراتژی‌ست و پرسش‌های کلیدی که در این سطح مطرح می­‌شوند، عبارتند از:

 

  • چه نوع خدمات و محصولاتی باید ارائه شود؟
  • اهداف و انتظارات برای هر خدمت یا محصول چیست؟
  • تخصیص منابع برای دستیابی به اهداف چگونه باید باشد؟ برنامه‌ریزی استراتژیک

 

تدوین استراتژی سازمان برای یک دوره سه تا پنج ساله را می­‌توان از جمله استراتژی­‌های سطح کلان سازمان بشمار آورد.

۳. استراتژی کسب‌وکار (سطح واحد/بخش)

این سطح استراتژی مرتبط با موفقیت سازمان در بازارهای خاص‌ست. اینکه چطور می­‌توان نسبت به رقباء مزیت رقابتی ایجاد نمود. چه فرصت‌­های جدیدی می­‌تواند در بازار شناسایی و خلق شود. کدام محصولات یا خدمات در کدام بازار باید ایجاد شود. تا چه حدی نیازهای مشتریان در راستای اهداف سازمان تأمین می­‌شود و سودآوری یا سهم بازار سازمان رشد می­‌کند. این نوع استراتژی برای دستیابی به اهداف واحدی خاص شکل می­‌گیرد و شامل پرسش‌هایی از این قبیل است: برنامه‌ریزی استراتژیک

 

  • واحد کسب‌وکار یا پشتیبانی چه خدمات یا محصولاتی باید ارائه کند؟
  • به چه مشتریانی خدمت یا محصول ارائه شود؟
  • توزیع منابع در داخل واحد چگونه باشد؟

 

تدوین استراتژی برای واحدهای سازمانی و همسویی استراتژیک بین این استراتژی‌ها در جهت هم‌افزایی بیشتر بین واحدها یا بین بنگاه مادر و واحدها به عنوان یکی از بخش­‌های مهم سازمان در این سطح قرار دارد. برنامه‌ریزی استراتژیک

۴. استراتژی­ عملیاتی (سطح وظیفه­‌ای)

این سطح استراتژی استراتژی­‌هایی هستند که چارچوبی برای رهبران و مدیران در هر واحد/بخش وظیفه‌ای برای اجرای استراتژی­‌های سطح واحد سازمان و سطح کلان سازمان، ارائه می­‌کنند. برنامه­‌های عملیاتی از استراتژی­‌های سطح وظیفه‌­ای پیروی می­‌کنند.

استراتژی‌های عمومی پورتر

مایکل پورتر از صاحب­‌نظران برجسته­ مدیریت، استراتژی­‌های رقابتی و بازاریابی سازمان­‌ها را به سه دسته تقسیم می­‌کند که عبارتند از:

۱. رهبری هزینه

در این راهبرد، سازمان می­‌کوشد تا هزینه­ کل مربوط به محصول یا خدمت را با کمترین مبلغ در مقایسه با سایر رقبا در صنعت موردنظر عرضه نماید. برنامه‌ریزی استراتژیک

۲. تمایز

شرکت می­‌کوشد تا محصول یا خدمت متمایز و منحصر به فردی را برای مشتریان خلق کند که آن­ها حتی حاضرند مبلغی اضافی نیز بابت آن بپردازند. برنامه‌ریزی استراتژیک

۳. تمرکز

راهبردی‌ست که در آن یک کسب‌وکار برای بهره­‌برداری از فرصت­‌ها تمامی توجه‌ش را بر روی یک یا چند بخش خاص و کوچک از یک بازار بزرگ معطوف می­‌سازد. برنامه‌ریزی استراتژیک

روش‌های خلق استراتژی

برای هر کدام از گزینه­‌های استراتژیک، روش‌های مختلفی وجود دارد که این روش­‌ها تحت عنوان روش‌هایی خلق استراتژی به سه دسته تقسیم می­‌شوند: برنامه‌ریزی استراتژیک

۱. توسعه درونی

در جایی که استراتژی­‌ها بوسیله افزودن منابع سازمانی و بر پایه ظرفیت­‌های شرکت ایجاد می­‌شوند. این روش که در برخی مواقع تحت عنوان «توسعه پویا» نیز نامیده می­‌شود، به عنوان روش اولیه در ایجاد راهبرد محسوب می­‌شود. توسعه درونی دارای مزیت مهم ایجاد ظرفیت سازمانی از طریق یادگیری‌ست. البته ممکن‌ست که در این روش منابع سازمانی بیش از اندازه توسعه یابد و سازمان مزایای تخصصی شدن را از دست بدهد. برنامه‌ریزی استراتژیک

۲. روش ادغام یا اکتساب

جایی که یک شرکت، منابع و ظرفیت‌های خودش را با پذیرش تصدی سایر شرکت‌ها دیگر توسعه می­‌دهد. امروزه این روش به عنوان روشی عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد، چرا که توسعه ظرفیت با سرعت و توانایی بالا حاصل می­‌شود. البته اثری که روش ادغام از خودش جای می­‌گذارد، پیامد خوبی ندارد. زیرل ممکن‌ست به علت تفاوت­‌های فرهنگی و عدم درک شرکت‌هایی که ادغام‌شده از سوی شرکت مادر، مشکلاتی بوجود آید. برنامه‌ریزی استراتژیک

۳. توسعه مشترک و ائتلاف استراتژیک

جایی‌که دو یا چند شرکت در منابع و فعالیت­‌ها سهیم می­‌شوند تا راهبرد مشترکی را دنبال نمایند. این روش جدیدی‌ست که در حال عمومیت یافتن‌ست. چراکه امروزه شرکت‌­‌ها همیشه نمی­‌توانند به تنهایی از عهده محیط پیچیده در فرایند جهانی­‌سازی برآیند.

 

دوره رهبری کسب‌وکار

امتیاز به این مطلب

5/5 - (17 امتیاز)

مطالب بیشتر

برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.
برنامه ریزی استراتژیک
پانزده روز تعطیلات عید چه‌کاره‌ای؟! اطلاعات بیشتر
+