چگونه مأموریت و چشم انداز کسب‌وکارمان را برای رهبری مؤثر شفاف کنیم
مأموریت و چشم انداز از آنجا شروع می‌شود که هنوز شرکت‌ها و سازمان‌هایی هستند که این بیانیه‌ها را ندارند. مهم‌ترین دلیل آن شاید این باشد که بستر یکپارچه‌ای را برای پیوند استراتژی و عملیات برقرار نکرده‌اند. نظام‌های مختلف مدیریتی از یک طرف و سلسه مراتب سنتی و ساختارهای از هم جدا از طرف دیگر نتوانسته است این مهم را به سرانجام برساند. به اندازه‌ای که یک استراتژی خوب برای شرکت شما اهمیت دارد، اجرای خوب استراتژی نیز حیاتی است.
اجرای استراتژی ماشینی است که می‌تواند استراتژی خوب شما را در هر زمان دریافت کند و با یکپارچگی هر چه تمام‌تر به اجرا برساند. بدون این ماشین شکست کسب‌وکارتان در بازاری حتمی است که بیش از پیش رقابتی‌تر شده است. ما این فرایند را «منظومه جامع مدیریت» نامیده‌ایم. منظومه‌ای که بستری را برای شما فراهم می‌کند تا کلیه نظام‌های مدیریتی شما کارآتر و کارآمدتر عمل کند. اما پرسش اساسی این است که شکست اجرای استراتژی از کجا آغاز می‌شود؟
وقتی شما به عنوان کسب‌وکار نوپا به عرصه بازار وارد می‌شوید. طرح کسب‌وکار به شما می‌گوید چگونه باید ایده خود را از مرحله فکر بکر به مرحله اجرا برسانید. اما وقتی این فکر بکر شما به مرحله رشد می‌رسد و شما بزرگ و بزرگ‌تر می‌شوید چطور؟ آیا طرح کسب‌وکار کارآیی و کارآمدی لازم را دارد؟ اینجاست که برنامه استراتژیک به کار شما می‌آید. و شما باید نسبت به رقیبانی که اکنون مدل کسب‌وکارتان را فهمیده‌اند استراتژی مشخصی را دنبال کنید.
اولین گام برای اجرای استراتژی
اولین گام آن است که کسب‌وکار ما بر روی چه چیزی متمرکز شده است و چه نیاز مشخصی را پاسخ می‌دهد؟ در این صورت انعکاس این تمرکز در بیانیه‌های راهبردی کسب‌وکار خواهد بود که مشخصاً مأموریت و چشم‌انداز نامیده می‌شود. حال این بیانیه‌ها گردشی عمیق برای تغییر بنیادی کسب‌وکار شماست؛ یعنی می‌خواهید عنصر اصلی مدل کسب‌وکارتان، ارزش پیشنهادی را تغییر دهید یا تغییر جزیی در آن داشته باشید. در این صورت، نقطه‌ای که شکست در اجرای استراتژی را محتمل می‌کند، تعریف مبهم مأموریت و چشم‌انداز کسب‌وکارتان خواهد بود. بیانیه‌های بلند، مبهم و غیر قابل اجرا. شفافیت مأموریت و چشم‌انداز
اولین پرسشی که در «منظومه جامع مدیریت» ارائه می‌شود این پرسش است که در چه کسب‌وکاری هستیم و چرا؟ شاید جسارت پرسیدن این «چرایی»، اولین مرحله از شفاف‌سازی بیانیه‌های راهبردی کسب‌وکار شما باشد. آیا هنوز دلیلی برای ادامه این راه دارید یا فقط چون می‌خواهید ادامه بدهید ادامه می‌دهید.
هدف از تعریف مأموریت و چشم‌انداز مشخص کردن خطوط راهنماهایی است که به صورت کلان به شما بگوید مقصد غایی شما از این کسب‌وکار چیست تا بتوانید کسب‌وکارتان را به درستی هدایت کنید. اما اغلب این گونه اتفاق می‌افتد که صاحبان کسب‌وکار نه تنها این بیانیه‌های راهبردی را جدی نمی‌گیرند؛ بلکه در صورت تعریف، به گونه‌ای توصیف می‌شود که این بیانیه‌ها منشأ اجرای کسب‌وکار نیست و معمولاً به آن‌ها رجوع نمی‌شود. در این مقاله می‌خواهم به طور خلاصه پنج ابزار کارآمدی را معرفی کنم که در بسیاری از پروژه‌ها از آن‌ها استفاده کرده‌ام.
۱. مأموریت واضح
بیانیه مأموریت، یک بیانیه معرفی در یک یا دو جمله است که علت وجودی سازمان را شرح می‌دهد. مأموریت بایستی هدف اساسی از موجودیت سازمان به خصوص آنچه به مشتریان ارائه می‌دهد را توصیف کند. به بیانیه مأموریت گوگل توجه کنید:
سازماندهی اطلاعات جهان و ایجاد دسترسی همگانی و مفید به آن
۲. ارزش‌های محوری
ارزش‌های یک شرکت (که اغلب ارزش‌های محوری خوانده می‌شود) گرایش، رفتار و ویژگی آن را تعیین می‌کند. ابندگو، کتابفروشی درجه یک کانادا، ارزش‌های خود را این گونه برمی‌شمارد: شفافیت مأموریت و چشم‌انداز
- برای افزودن شادی به زندگی مشتریان وجود داریم. نیازهای آنان را پیش‌بینی و انتظارات آنان را برآورده می‌کنیم.
- موضوعات عالی در هر زمینه کاری.
- موفقیت تنها زمانی به دست می‌آید که افراد برجسته در یک محیط باز گردهم آیند تا دانش و رشد را ارتقاء دهد.
- کتاب‌ها، خواندن کتاب و قصه‌گویی بخش مکملی از جامعه مترقی هستند.
- نوآوری، کلید رشد است و می‌تواند از طرف هر کس و هر زمانی حاصل شود.
- مسئولیت داریم به اجتماعاتی منفعت برسانیم که در آن‌ها کار می‌کنیم»
۳. چشم‌انداز کمی شده
یک بیانیه چشم‌انداز اهداف سازمانی میان- تا بلندمدت (سه تا ده سال) را مشخص می‌کند. این بیانیه بایستی بازارمحور باشد و اغلب با واژه‌های رؤیایی روشن کند که این بنگاه یا کسب‌وکار چگونه می‌خواهد از دیگر شرکت‌ها متمایز شود. به این بیانیه چشم‌انداز که متعلق به یک شرکت بیمه است توجه کنید:
تا ۵ سال آینده باید بیمه‌گر تخصصی با نسبت سود بالای چهار-یک باشیم
گرچه این چشم‌انداز کوتاه است اما شامل سه عنصر اساسی است: شفافیت مأموریت و چشم‌انداز
- هدف چالشی: برتری در سوددهی با نسبت بالای چهار – یک
- جایگاه بازار: متخصص و نه یک بیمه‌گر عمومی
- افق زمانی: پنج سال
هدف چالشی در بیانیه چشم‌انداز باید با موقعیت کنونی شرکت متفاوت باشد. یکی از نقش‌های اصلی رهبری مؤثر، ایجاد حس فوریت تنظیم یک هدف به طوری است که همه کارکنان را حتی در سازمانی با عملکرد خوب برای تعالی به چالش بکشاند. رهبران بزرگ دریافته‌اند که غرور دشمن آن‌هاست.
تنظیم یک هدف چالشی و افق زمانی معین در دستیابی به آن یکی از مهم‌ترین نقش‌های رهبری است. آن‌ها ترس و هراسی از تعهد به اهداف جسورانه‌ی دشوار یا بزرگ [BHAGs] ندارند. رهبران بزرگ برای سازمان خود اهداف بلندپروازانه تعیین می‌کنند. بیانیه چشم‌انداز باید اهداف بلندپروازانه برای استراتژی را در بالاترین سطح سازمان بیان کند. این اهداف شامل اقدامی آشکار برای موفقیت یک افق زمانی مشخص برای پیروزی است.
۴. دستورکار تغییر
بیانیه‌های مأموریت و چشم انداز یک هدف و توصیف بسیار کلان از نحوه توجه سازمان برای ایجاد ارزش در آینده را ارائه می‌دهد. اما کارکنان سازمان ممکن است چرایی نیاز سازمان به یک استراتژی جدید و تغییر سازمانی برای دستیابی به این هدف چالشی را درک نکنند. ایجاد حس ضرورت و گفت‌وگو درباره نیاز به این تغییر از نقش‌های اصلی رهبری است.
رهبران می‌توانند از ابزار مدیریتی به نام دستورکار تغییر استراتژیک استفاده کنند تا انگیزه‌ای برای این موضوع فراهم آورند که چرا تغییر تحول‌گرا ضروری است. این دستورکار تغییر استراتژیک وضعیت جاری ساختارها، قابلیت‌ها و فرایندهای مختلف سازمانی را با آنچه آن را باید طی سه تا پنج سال آینده به آن برسند، مقایسه می‌کند.
۵. چشم‌انداز تقویت‌شده
اجرای استراتژی نیازمند نوعی معماری است تا مأموریت و چشم انداز و استراتژی‌ها و عملیات واحدهای مختلف و پراکنده در سرتاسر بنگاه را یکپارچه سازد. از این رو، تحقیقات نشان می‌دهد در حال حاضر بیش از ۶۰ درصد سازمان‌ها فاقد یک دیدگاه استراتژی یکپارچه هستند؛ به طوری که واحدهای وظیفه‌ای مانند منابع انسانی، فناوری اطلاعات و مالی هیچ ارتباطی با استراتژی بنگاه و واحدهای کسب‌وکار ندارند.
نقشه استراتژی چارچوبی برای یک دیدگاه یکپارچه استراتژی فراهم می‌آورد. قبل از اینکه تیم رهبری و مدیران ارشد نقشه استراتژی را ترسیم کنند، آن‌ها می‌توانند مسیرهای دستیابی به چشم‌انداز را به عنوان معماری بنیادی نقشه استراتژی تدوین کنند. بیانیه چشم‌انداز تقویت‌شده تصویر کاملی از عوامل کمکی برای دستیابی به چشم‌انداز نظیر ارزش پیشنهادی به مشتری، فرایندهای کلیدی و دارایی‌های نامشهود و کارکنان فنآوری را فراهم می‌آورد. شفافیت مأموریت و چشم‌انداز
مشق تغییر
اکنون شما با این ۵ ابزار مانع اولیه برای اجرای استراتژی خود را برداشته‌اید. و اولین گام برای شفافیت مأموریت و چشم انداز را طی کرده‌اید. تیم پروژه خود را در سازمان‌تان تشکیل دهید و دوباره بیانیه‌های راهبردی موجود خود را با این ابزارها بازنگری و مرور کنید.
اگر هنوز بیانیه‌های راهبردی سازمان‌تان را طراحی نکرده‌اید، شما می‌توانید از دوره آموزشی دانلودی بیانیه‌های راهبردی برای اجرای این ۵ ابزار استفاده کنید. در این صورت بیانیه‌هایی شفاف و واضح از آینده کسب‌وکارتان را ترسیم خواهید کرد.
